Erdemli Yaşamak Nedir?

 

Erdemli yaşamak, erdemleri hayatın merkezine koyarak yaşamını etik ilkeler çerçevesinde yaşayabilme cesareti gösterebilmek demektir. Felsefede en önemli konulardan biri olan erdem kavramı, etik üzerine çalışan birçok filozof tarafından değerlendirilmiş ve anlamlandırılmıştır. İnsan kavramının içi açıldığında onu diğer canlılardan ayıran en önemli özelliği olan düşünme yetisi ve özgürlüğü, ona yaptığı davranışların sorumluluğunu üzerine alabilmesini ve yaptığı eylemlerde ahlaki değerleri gözetmeyi de yükler. Hem felsefe hem de ilahi olsun ya da olmasın hemen her dinde erdem kavramına yer verilmiş ve doğru eylemde bulunmanın öneminin altı her dönemde bir kez daha çizilmiştir. Onun nasıl değerlendirildiğinden bağımsız olarak en önemli konu “insan”ın “yaşam”ın ve “erdem”in değerli olduğu ve yapılan eylemlerde ilkeli davranma yönündedir.

 

Erdemli Yaşamak İçin Nelere Dikkat Edilmeli?

Ahlaklı yaşamın bir gereği olarak evrensel bağlamda ele alınan etik kavramı, insan ilişkilerinin sağlıklı olmasını ve insanın değerini koruyan ve de yapılan eylemden haz duymayı da beraberinde getiren bir süreci ifade eder. Her şeyden önce etikten bahsedebilmek için kişinin “özgür irade” sahibi olması ve sağlıklı akıl yürütme becerilerine sahip olması gerekir. Her insan belli bir topluma ve kültüre doğar; gelenekten gelen belli ilkeler neredeyse “aprori” bilgi gibi zihnine yerleşir. Bu noktada önceki bilgilerine, kendine, topluma ve evrensel kültüre eleştirel bakabilme becerisi geliştirmesi çok önemlidir. Hem kendi hem de toplumsal değerleri doğru tanımlamalı ve buna uygun davranış kalıpları geliştirmelidir. Bilgeliğe giden yolda her adımda bilinç devrede olmalı ve bu felsefi yolda her daim “an”da kalınmalıdır.

 

Erdemli Yaşamada Azim ve Gayretin Önemi

İnsan doğmak zor ancak insan kalmak zordur hayat boyunca. Kendimiz üzerine farkındalık kazandığımız bir yaşa geldiğimizde özbilinçle oluşturacağımız değerler ile dünyayı daha farklı algılarız. Doğru değerlendirme çok önemlidir ne değer biçme ne de değer atfetme… Var olan üzerinde derinlemesine düşünme çabası bizi özümüze yaklaştıracak ve anlam dünyamızı daha da geliştirecektir. Tabii bunların hiçbiri biz durup dururken gökten zembille inmiyor. Her eylemde ve olguda insanın değerini koruyabilme becerisi geliştirebilmeli ve tek bir birey olarak farkındalığımızı yaptığımız eylemler ve konuşmalarımızla ortaya koyabilmeliyiz. Her adımda düşünme cesareti gösterebilmeli en zor adımda bile irademizi ve kararlılığımızı koruyabilmeliyiz.

 

 

 

 

Filozoflara Göre Erdemli İnsan

Söz konusu olan insan olduğunda ondan ayrı düşünemeyeceğimiz bir kavram olan erdem kavramı ön plana çıkar. İnsan üzerine çalışmaların yapıldığı Sokrates ve Sofistler döneminden önce de yok değildi ancak doğa nasıl doğal olan ile açıklanıyorsa insan da insan olmaktan başka bir şey olmama üzerinden açıklanıyordu. 20.yy’a gelindiğinde Varoluşçu perspektifle bakıldığında kendini yaratan, varoluşunun özden önce geldiği şeklinde bir açıklama ile karşılaşıyor olacağız. Her filozof bir insan ve ayrı bir birey olarak hayatta farklı bir yerde durur ve var olanı farklı türde açıklar. Zaten şimdiye kadar bildiğimiz tek şey hiçbir şey bilmediğimiz. Hayatın amacının mutluluğa ulaşmak olduğundan bu ereğe erdemlerle ulaşılıyor olduğu düşüncesiyle Aristoteles ve insanın bilerek kötülük yapmayacağı gibi naif Sokrates’ten başlayarak insanı ve değerleri her değişen dönemde yeniden ele almalı ve düşünce deneyi konusu yapmalıyız.

 

Erdem Niçin Önemlidir?

Hayat sadece doğum, gelişim ve ölümden ibaret değildir. Dünyaya gelen her insan yavrusu kendini gerçekleştirme amacını taşır içinde ve her yaş döneminde belli gelişim görevlerini yerine getirmeye çalışır psikolojik açıdan da baktığımızda. Bu uzun bir süreç olsa da her daim ailede, okulda, iş yerinde veya başka bir ülkede kültürlenir. Tüm bu zaman periyodunda kendini keşfeder ve ilişkilerinde de değer yaratmaya çalışır. Felsefeyle doğrudan ilgileniyor olmasa bile hiçbir insan hayatını sorgulamaktan kaçamaz. Genel olarak bilinen düşünmenin acı verdiği ve sadece yaşamın bizi zorladığı anlarda bu eylemi gerçekleştiriyor olduğumuz konusunda genel bir önyargı olsa da felsefeyi özümseyen ve derinliğini felsefeden alan bizler için dünyanın sadece en ve boydan ibaret olmayıp onun içini dolduran zenginliğimiz ile biliyoruz ki biz daha güçlüyüz.